مسعود دانش پور

کتاب دنیای دوپامین نوشته‌ی آنا لمبِکی نگاهی عمیق به تأثیر دنیای امروز بر مغز انسان دارد. نویسنده توضیح می‌دهد که ما در دوره‌ای زندگی می‌کنیم که همه‌چیز در دسترس و فوری است؛ از غذا و سرگرمی گرفته تا شبکه‌های اجتماعی.

این فراوانی باعث شده مغز ما بیش از حد درگیر دوپامین شود؛ همان ماده شیمیایی‌ای که مسئول احساس انگیزه، پاداش و لذت است.اما نکته مهمی که لمبکی مطرح می‌کند این است که دوپامین صرفاً مسئول «لذت بردن» نیست، بلکه مسئول «انتظار لذت» و «انگیزه برای رسیدن به آن» است.

وقتی ما مدام در معرض محرک‌های لذت‌بخش قرار می‌گیریم، مغزمان کم‌کم نسبت به آن‌ها حساسیتش را از دست می‌دهد. در نتیجه، برای رسیدن به همان حس رضایت سابق، باید محرک‌های قوی‌تر و بیشتری دریافت کنیم.دنیایی با فراوانی لذت اما کمبود رضایتلمبکی توضیح می‌دهد که فراوانی لذت در عصر دیجیتال به نوعی ما را دچار «قحطی آرامش» کرده است.

هرچه گزینه‌های بیشتری برای لذت داریم، رضایت واقعی سخت‌تر می‌شود. نتیجه‌اش اضطراب، افسردگی، خستگی ذهنی و حتی اعتیاد است.راه بازگشت به تعادلنویسنده راهکار مشخصی پیشنهاد می‌دهد که آن را «روزه دوپامینی» می‌نامد.

در این روش، فرد برای مدتی کوتاه از محرک‌های لذت‌بخش فاصله می‌گیرد تا مغز بتواند تعادل خود را بازیابد. این فاصله گرفتن ممکن است شامل خاموش کردن گوشی، دوری از شبکه‌های اجتماعی، یا حتی کاهش مصرف قهوه و شکر باشد.هدف این تمرین، بازگرداندن مغز به سطح طبیعی حساسیت به دوپامین است تا بتواند از لذت‌های ساده‌تر زندگی دوباره احساس رضایت کند.

کتاب دنیای دوپامین به ما یادآوری می‌کند که در دنیایی پر از محرک و سرگرمی، گاهی باید خودمان را محدود کنیم تا دوباره بتوانیم احساس واقعی لذت را تجربه کنیم. تعادل میان درد و لذت، همان چیزی است که مغز ما برای سلامت و آرامش به آن نیاز دارد.در نهایت، پیام اصلی کتاب روشن است:برای شاد بودن لازم نیست بیشتر مصرف کنیم، بلکه باید یاد بگیریم کمتر، آگاه‌تر و متعادل‌تر لذت ببریم.